Centralisatie van data kan leiden tot vendor lock-in en toenemende risico’s

14-11-2019 09:02:07

Gebruik en belang van het internet groeit jaarlijks. De IT-sector wordt steeds groter en IT-bedrijven zijn tegenwoordig de grootste bedrijven ter wereld. Dagelijks lees ik dat de digitale transformatie in volle gang is, alhoewel ik niet zo goed weet wat daar dan precies mee bedoeld wordt. En iedereen zit in de cloud of gaat ernaartoe. Mooie tijden voor iemand die bij een internetbedrijf werkt, zou je denken. Ik maak me er echter zorgen over. En dan vooral over dat laatste: de cloud. Definities van de cloud verschillen maar vaak wordt er supergecentraliseerde infrastructuur mee bedoeld. Dat supergecentraliseerde van die cloud vind ik verontrustend. Het verschilt zo sterk van hoe het internet zich tot een jaar of tien geleden ontwikkeld heeft.

Op het internet was altijd plek voor personen en organisaties die zonder toestemming, zonder belemmeringen innovatief konden zijn. Het aantal personen en bedrijven dat hier een rol in speelde was altijd vrij groot. Het laatste decennium is het vooral een kleine groep bedrijven geweest die fantastische dingen voor het internet en de internetgebruikers heeft gedaan. Ze hebben technologie beschikbaar gemaakt voor hele grote groepen gebruikers waardoor het internet voor die gebruikers beter toegankelijk en veiliger is geworden. Maar de laatste jaren blijkt die kleine groep bedrijven een steeds minder positieve rol te spelen. Ze zijn zo machtig geworden dat zij bepalen hoe het internet werkt, voor welke innovaties er wel en geen plek is, hoe open de communicatie mag zijn, wie er toegang heeft tot data en zelfs wie de eigenaar van die data is. We hebben als samenleving en niet in de laatste plaats als IT-sector zelf die bedrijven al die macht gegeven.

Vendor lock-in van gebruikers

Een bekende 'meme', enkele tientallen jaren oud, die de IT-giganten ongetwijfeld onderschrijven is "With great power comes great responsibility". Tegelijkertijd is de 'meme'; "Alle macht corrumpeert" al een paar eeuwen oud. Die laatste meme lijkt mij steeds vaker van toepassing op de de IT-giganten. De privacyschandalen rondom deze bedrijven zijn ons allemaal wel bekend. Maar er zijn meer gevallen waar deze bedrijven een kwalijke rol spelen. Een voorbeeld zijn de enorme verdiensten die sommige van deze bedrijven hebben door gebruik te maken van open source software zonder de open source community daar iets voor terug te geven en de gebruikers zelfs te 'vendor locken' aan hun versie van die open source software. Een tweede voorbeeld is de push van browsers richting DNS over https via een beperkt aantal DNS-providers. Als de browsers deze plannen doorzetten zullen standaard alle DNS-queries vanuit browsers gestuurd worden naar een handvol bedrijven. Deze bedrijven zullen dus voor honderden miljoenen internetgebruikers inzage krijgen in welke websites door wie bezocht worden. Nog meer informatie over ons en ons gedrag die we naar deze internetgiganten sturen. Mijn laatste voorbeeld; de afgelopen jaren hebben vele hostingbedrijven hun eigen maildiensten en serverinfrastructuur opgedoekt en ervoor gekozen om die voortaan in te kopen bij één van de grote cloudbedrijven. Die cloudbedrijven ontdoen zich van het hostingbedrijf als tussenpersoon door met lagere prijzen de eindgebruiker te verleiden directe contracten af te sluiten, zeker als zo'n eindgebruiker een bepaald formaat heeft.

Waarom laten we buitenlandse IT-giganten technologie monopoliseren?

Waarom laten we dit gebeuren als IT-sector? Waarom vinden we het een goed idee om de data en gegevens van onze klanten bij één van die drie of vier reusachtige, buitenlandse IT-giganten te plaatsen? Waarom laten we die bedrijven technologie monopoliseren? Waarom maken we onszelf en alle innovatie volledig afhankelijk van bedrijven waarvan we weten dat ze eerst aan zichzelf denken? Wordt het niet eens tijd dat we ons als sector gaan afvragen of we wel de juiste weg hebben ingeslagen?

Door: Wido Potters

Centralisatie van data kan leiden tot vendor lock-in en toenemende risico’s